مدیر فروشگاه سلام با بیان فضای گسترده در حوزه صنایع فرهنگی، معضل خلاقیت و ایده را یکی از مهمترین مسائل عرضه‌کنندگان این بخش برشمرد.
به گزارش انجمن صف؛ ابوالفضل رحیمی مدیر فروشگاه سلام در خراسان رضوی درباره چالش‌ها و مسائل حوزه صنایع فرهنگی در طی چندین سال فعالیت خود، با خبرنگار ما به گفت‌وگو پرداخت. متن این گفت‌وگو به شرح ذیل است.
در حدود 13 سال است که در حوزه عرضه صنایع فرهنگی فعالیت می‌کنم. گاهی این محصولات اصطلاحا “لاکچری” محسوب می‌شوند، گاهی هم خیر. فروشگاه ما نقطه تمایزی بین فروشگاه‌های دیگر داشت و به نوعی پیشگام به‌حساب می‌آمد.
ما ار سال 88 فعالیت خود را از باب‌الجواد در ورودی حرم امام رضا علیه‌السلام در مشهد آغاز کردیم. با خود عهد بستیم که در ذائقه مخاطبان برای خرید سوغات از این شهر تغییر ایجاد کنیم. در این راه تلاش کردیم که نمادهای مربوط به حرم را با حفظ امانت تولید کنیم و بعد از حدود 5 سال این ایده را در صنایع دستی نیز اجرا کردیم. ظروف موجود در بازار را با طرح‌های مذهبی تولید و عرضه می‌کردیم و محصولات ما ریشه ایرانی-اسلامی دارد.
به دلیل فضای مبهم و نامشخص این حوزه؛ هدف ما این بود که محصولی متفاوت به مخاطبان ارائه کنیم. از طرفی شاید بتوانیم مشهد را یک کشور بدانیم چراکه زائر ایرانی و خارجی دارد و نیاز مخاطب برای ما در اولویت قرار دارد. یکی از معضلات ما در این حوزه کاربردی نبودن کالاهای فرهنگی است. نگاهی که به کالاهای فرهنگی می‌شود، نگاه خرید یک کالای لوکس است، البته این نگاه کم کم در حال تغییر است و خریدار به جای خرید سوغات غذایی به سمت خرید صنایع دستی رغبت پیدا کرده است.
در مورد رشد، ببحث عدم تکرار و مشابهت آن کالاست. نیم قرن است که گلدان فیروزه به عنوان صنایع دستی در کشور تولید می‌شود، اما بزرگترین معضل بحث خلاقیت و ایده است. در جلسه‌ای به این موضوع پرداختیم که باید تلاش کنیم تا فاصله عرضه و تقاضا را در کشور کم کنیم. یکی از مسائل مهم دیگر دسترسی آسان و انتخاب و خرید کالاست.
فروشگاه‌های بزرگ اینترنتی به این موضوع کرده‌اند و در برخی از این فروشگاه‌ها فعال هستیم. اما بزرگترین عیب محصولات ما این است که نیاز به لمس دارد، یعنی مخاطب باید آن را حس کند. مشکل دیگر تطابق دشوار تصویر با کالاست. کالا با آن چیزی که در تصویر به مخاطب ارائه می‌شود کمی متفاوت است و مخاطب کیفیت و جنس محصول را از روی تصویر متوجه نمی‌شود.
چرا، به همین خاطر است که به این چالش‌ها رسیدیم و آن را حل کردیم. در نسل چهارم کتابی آمده که می‌گوید “آفلاین کنار آنلاین”، به مین خاطر باید فعالیت‌مان را زیاد کنیم و فعالیت مجازی‌مان را گسترش دهیم تا به فروش محصولات‌مان کمک کند. گاهی اوقات زائر به فروشگاه می‌آید و محصولی را می‌بینید و قصد خرید هم دارد ولی چون حمل آن کالا برایش دشوار است و بارش زیاد می‌شود، از منزل به سایت ما رجوع می‌کند و آن کالا را سفارش می‌دهد تا برایش ارسال کنیم. در مواجهه با برخی سازمان‌ها هم تبلیغ به صورت کاتالوگ نیاز است.
بله، بله. بهتر است مثالی بزنم. یکی از دوستان من به فاصله یک خیابان از هم هستیم، به همراه دو نفر دیگر کسب و کاری را در شبکه اجتماعی اینستاگرام ایجاد کرده بودند، بعد از این حوادث که این شبکه اجتماعی فیلتر شد، 3 ماه است که اینها خانه‌نشین شده‌اند و کسب و کارشان هم بسیار آسیب دیده است.
چون فروشگاه ما در مشهد پاتوق به‌حساب می‌آید، حدود 40 درصد مشتری عرب داریم. البته مشتری‌های اینجا اغلب کالاهای مذهبی ما را خرید می‌کنند و ما کالاهای فرهنگی را با طرح‌های مذهبی ارائه می‌کنیم. چون در شهرهای توریستی دیگر مثل اصفهان و شیراز، توریست‌ها فقط به دنبال صنایع دستی می‌روند. البته برای فروشگاه ما کالاهای فرهنگی در اولویت است.
دستورالعمل و بخشنامه چاره کار نیست، چون تا قانون و دستورالعملی به مرحله اجرا برسد و عملی شود سال‌ها زمان می‌‍برد. البته کمی تفاوت در این فضا احساس شده است. اما مسئله مهم این است که فاصله درک فضای عرضه‌کنندگی صنایع فرهنگی بین عرضه‌کننده و قانون‌گذار زیاد است.
ما مهمترین مسئله را عامل توزیع می‌دانیم که برای آن باید برنامه‌ریزی کنیم. تقویت فضای مجازی هم از برنامه‌های آینده ماست. البته عامل مهم قدرت خرید مردم است.
بزرگترین مشکل ما در همه جا “با هم نبودن” بوده است، انجمن در وهله اول دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند و همین جلساتی که توسط انجمن گذاشته می‌شود مهم است. نشستن چند نفر دور میز در کنار مهم است. به عنوان مثال در سفری که به اصفهان و تهران رفتم و در کنار رقبای خودم نشستم، تأثیر و اهمیت حضور رقیب را در فروش کاملا حس کردم و بحث رقیب داشتن برای من مثل یک شعار در آمد.
عرضه کنندگان و فروشگاه های صنایع فرهنگی بستر پیاده سازی بخش قابل توجهی از مولفه های فرهنگی کشور هستند و انتقال فرهنگ و دانش از طریق آنان در جامعه استمرار می یابد، بدیهی است این صنف با ارائه محصولات فکری و فرهنگی در حال تزریق تعقل، فرهنگ و هنر به جامعه است و اثر بخشی زیادی بر هویت و سبک زندگی مردم دارد و این در حالی است که این صنف در کشور مورد توجه جدی قرار نگرفته است، انجمن عرضه کنندگان محصولات فرهنگی در سال 1395 با جمعی از عرضه کنندگان دغدغمند در این حوزه تشکیل شد و در سال 1399 توانست بعنوان اولین انجمن صنفی عرضه کنندگان محصولات فرهنگی در کشور در اداره کار،تعاون و رفاه اجتماعی مجوز فعالیت دریافت نماید و اکنون انجمن صف با ایجاد شبکه ای منسجم از فروشگاه های صنایع فرهنگی چند منظوره سراسر کشور توانسته است، با وحدت و مشارکت اعضای خود برخی از مشکلات این صنف را شناسایی و مرتفع کند.
تمامی حقوق این سایت برای انجمن صف محفوظ می باشد.